Đọan trích “chị em thúy kiều”:
1. Hai chị em: “đầu lòng…vẹn mười”
Cách giới thiệu thật ngắn gọn, giản dị nhưng đầy đủ. 2 ng con gái đầu lòng của gia đình họ Vương đều đẹp, chị là TK, em là TV. Câu thơ “mai cốt cách, tuyết tinh thần” có 2 hình ảnh ước lệ gợi tả vẻ đẹp của 2 chị em : cốt cách duyên dáng, thanh cao như mai, tinh thần trong trắng như tuyết. Cả 2 đều đẹp “10 phân vẹn 10”, nhưng mỗi ng lại có 1 nét đẹp riêng.
2. TV: “vân xem…màu da”
Câu thơ đầu giới thiệu ấn tượng chung về TV, đó là sự “trang trọng khác vời”, là vẻ đẹp cao sang, quý phái. Những câu thơ tiếp theo lần lượt miêu tả những vẻ đẹp cụ thể, Trong thiên nhiên có bao nhiêu cái đẹp, ND chọn những cái đẹp nhất để miêu tả vẻ đẹp của TV:trăng, hoa, ngọc, mây, tuyết. Từ những hình ảnh miêu tả theo bút pháp ước lệ mà cụ thể đến từng chi tiết, có thể hình dung TV với 1 khuôn mặt đầy đặn, hiền dịu như vầng trăng tròn, lông mày sắc nét, đậm như con ngài, mái tóc óng ả mượt hơn mây trời, làn da trắng hơn tuyết, miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong như ngọc… vẻ đẹp của TV là 1 nét đẹp cao sang mà phúc hậu. Bức chân dung ấy thầm thông báo về 1 tính cách hiền dịu, 1 số phận bình lặng, êm đềm.
3. TK: “kiều càng…não nhân”
Câu thơ đầu khái quát đặc điểm nhân vật: “kiều càng sắc sảo mặn mà”, k chỉ đẹp 1 cách “sắc sảo mặn mà” mà còn “Sắc sảo” trong trí tuệ và “mặn mà”trong tình cảm. Câu thơ thứ 2 là 1 phép so sánh về TV và TK: “ so bề tài sắc lại là phần hơn”, dù “mỗi ng 1 vẻ” nhưng TK hơn TV về cả tài lẫn sắc.
Ngòi bút của ND tiếp tục sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ gợi tả sắc đẹp tuyệt trần của TK đến mức “hoa ghen”, “liễu hờn”, “nghiêng nc nghiêng thành”. Tả TK, nhà k thơ k tả nhiều chi tiết như tả TV mà chỉ tập trung vào đôi mắt: đôi mắt đẹp, trong sáng long lanh như làn nc mùa thu, lông mày đẹp thanh thoát như nét núi mùa xuân. Phải là đôi mắt bởi nó là nơi thể hiện tinh anh trí tuệ và tâm hồn.
Tả TV, nhà thơ chỉ gợi tả nhan sắc. Tả TK, tác giả dành 3 câu thơ để tả sắc đẹp, còn lại dành để nói về tài năng. Quả là “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. TK thông minh và có tài. Theo quan niệm thẩm mỹ phong kiến, 1 con ng có tài năng phải giỏi “cầm, kì, thi, họa”( đánh đàn, chơi cờ, làm thơ, vẽ tranh). TK đã đạt đến mức lí tưởng ấy. Đặc biệt, sở trường hơn ng của nàng là đánh đàn : “nghề riêng ăn đứt hồ cầm 1 trương”. Nàng giỏi nhạc tới mức soạn riêng cho mình khúc nhạc “bạc mệnh”. Tài năng âm nhạc bao giờ cũng gắn với tâm hồn. Cung đàn “bạc mệnh” chính là sự thể hiện chân thực của 1 t*** tim đa sầu, đa cảm.
Vẻ đẹp của TK là sự kết hợp cả sắc - tài - tình. Từ bức chân dung TK, ng đọc có thể dự cảm về 1 số phận k bình lặng. Nếu sắc đẹp của TV tạo sự hòa hợp, êm đềm với chung quanh thì vẻ đẹp của TK lại khiến cho tạo hóa ghen ghét, “tạo hóa đố hồng nhan”, số phận của TK sẽ gặp nhiều gian khổ.